بینامتنیت دینی در غزل های مادّی الشابّ الظریف

Authors

محمود حیدری

نادیا دادپور

مریم السادات میرقادری

abstract

«الشاب الظریف» از شاعران غزل ­سرای عصر انحطاط, یکّه ­تاز عرصة وامگیری دینی در چارچوپ غزل مادّی به شمار می­رود، که غزل­های او بافتی تأثیر پذیرفته از قرآن، متون دینی و تصوّف پدرش    «عفیف الدین تلمسانی» است. این پژوهش با بررسی اشعار این شاعر غزل سرا, روابط بینامتنی فوق را مورد کنکاش و واکاوی قرار می­دهد و چگونگی قدرت شاعر را در امتزاج متون دینی با غزل صریح که به ظاهر متناقض می­نماید، آشکار می­سازد و نشان می­دهد که او در غزل­های مادّی خود در وهلة نخست بیشترین تأثیر را از قرآن کریم، شعائر و مناسک و سپس اصطلاحات علوم دینی و مضامین صوفی و شخصیت­های تاریخ دینی گرفته است. شاعر به طرز خارق العاده­ای میان مضامین دینی و غزل مادی ارتباطی عمیق برقرار می­سازد و به بالاترین مرتبة بینامتنیت که نفی کلی است، دست می­یابد. استخراج و کشف این لایه­های تنیدة متون، به خوانش عمیق و رسیدن به درک نوینی از اثر ادبی کمک شایانی می­کند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بینامتنیت دینی در غزل‌های مادّی الشابّ الظریف

«الشاب الظریف» از شاعران غزل ­سرای عصر انحطاط, یکّه ­تاز عرصة وامگیری دینی در چارچوپ غزل مادّی به شمار می­رود، که غزل­های او بافتی تأثیر پذیرفته از قرآن، متون دینی و تصوّف پدرش    «عفیف الدین تلمسانی» است. این پژوهش با بررسی اشعار این شاعر غزل سرا, روابط بینامتنی فوق را مورد کنکاش و واکاوی قرار می­دهد و چگونگی قدرت شاعر را در امتزاج متون دینی با غزل صریح که به ظاهر متناقض می­نماید، آشکار می­سازد و...

full text

بررسی تطبیقی اندیشۀ خوشباشی در شعر خیام و الشاب الظریف

دلخوش­شدن به دنیای مادی و لذت­های زودگذر آن، بسیاری از مردم را فارغ از طبقۀ فکری­شان، معطوف خویش کرده است و می­کند. در هر دوره­ای هرگاه انسان­ها از حل راز و رمز هستی و زندگی خویش ناتوان گردند، با تمرکز به وجود این­جهانی و نفی حقایق روحانی و ماورایی، به فلسفۀ خوشباشی روی می­آورند. در حوزۀ ادبیات اسلامی، حکیم عمر خیام نیشابوری نامی آشنا در این عرصه است. دم­غنیمت­شمری و خوشباشی خیامی یک طرز فکر را...

full text

بررسی تطبیقی اندیشۀ خوشباشی در شعر خیام و الشاب الظریف

دلخوش­شدن به دنیای مادی و لذت­های زودگذر آن، بسیاری از مردم را فارغ از طبقۀ فکری­شان، معطوف خویش کرده است و می­کند. در هر دوره­ای هرگاه انسان­ها از حل راز و رمز هستی و زندگی خویش ناتوان گردند، با تمرکز به وجود این­جهانی و نفی حقایق روحانی و ماورایی، به فلسفۀ خوشباشی روی می­آورند. در حوزۀ ادبیات اسلامی، حکیم عمر خیام نیشابوری نامی آشنا در این عرصه است. دم­غنیمت­شمری و خوشباشی خیامی یک طرز فکر را...

full text

جلوه ی بینامتنیت دینی در اشعار احمد شوقی

چکیده: این پایان نامه با موضوع جلوه ی بینامتنیت دینی در اشعار احمد شوقی با روش مطالعه ی کتابخانه ای با استفاده از منابع اصیل از جمله دیوان احمد شوقی در صدد بیان جلوه ی بینامتنیت دینی در اشعار احمد شوقی است. بینامتنیت و ارجاعات میان متنی از مباحث مهمی است که مورد توجه نظریه پردازان معاصر است. متون از دیر باز با یکدیگر تعامل داشته و تحت تاثیر آثار پیش از خود یا هم زمان با خود بوده اند. از این...

نوآوری های منزوی در غزل

نوآوری­های منزوی درغزل*   نوازالله فرهادی استادیار دانشگاه فرهنگیان پردیس شهید رجایی شیراز   چکیده در کنار غزل‌سرایان سنّتی که غزل‌سرایی به شیوه‌های کهن را در دورة معاصر زنده نگه داشته و بر اثر آن جریان‌ها و سبک‌هایی چون سبک عراقی، هندی و بینابین (تهرانی)1 را رایج نموده‌اند، گروهی از غزل‌پردازان با ابتکارات خود راه نو و باب تازه‌ای در غزل‌سرایی معاصر گشودند. تحولات و نوآوری‌هایی که غزل‌گوی...

full text

بررسی جناس در غزل های فروغی بسطامی

در شناخت هرچه بهتر یک اثر ادبی به ویژگی بیان مطالب و نحوه ی خاص ایراد آن توجه  می­شود. بین زبان یک اثر و ذهن و روح صاحب اثر ارتباط تنگاتنگی برقرار است؛ چرا که ابزار یک نویسنده در انتقال اندیشه و احساسات وی، واژگان و الفاظ­اند. از جمله امکاناتی که باعث زایش موسیقی درونی شعر است، می­توان به صنایع بدیع لفظی از قبیل انواع سجع، انواع جناس و انواع تکرار اشاره کرد. جناس یکی از ابزارهای ایجاد موسیقی در...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
ادب عرب

Publisher: دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران

ISSN

volume 5

issue 2 2014

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023